و أَنْزَلْنا عَلَ?ْکُمُ الْمَنَّ وَ السَّلْوى - بقره 57
قرآن کر?م ?ک? از نعمتها? را که برا? بن? اسرائ?ل برم?شمارد نزول دو نوع روز? آسمان? بنام « منّ و سلو? » است و در تفاس?ر آمده است که لحظه ? نزول ا?ن نعمت ها? اله? ساعات ب?ن الطلوع?ن بوده است. از حضرت صادق عل?ه السّلام روا?ت شده که نزول منّ و سلوى در ب?ن الطلوع?ن بوده و هر که در خواب بود از آن محروم م?شد.
فَالْمُقَسِّماتِ أَمْراً - ذار?ات 4
درتفس?ر ا?ن آ?ه گفته شده است: إن الملائکة تقسم أرزاق بن? آدم ما ب?ن طلوع الفجر إلى طلوع الشمس فمن نام ما ب?نهما نام عن رزقه. ملائکه در هنگامه ب?ن طلوع فجر و طلوع خورش?د رزق و روز? بن? آدم را تقس?م م?کنند و کس? که در آن زمان در خواب باشد رزقش را از دست م? دهد.
حَافِظُواْ عَلَى الصَّلَوَاتِ والصَّلاَةِ الْوُسْطَى وَقُومُواْ لِلّهِ قَانِتِ?نَ – بقره 238
مفسران م?گو?ند صلوة وسطى ذکر خاص بعد از عام است که بواسطه اهم?ت آن با ا?ن ک?ف?ت ذکر شده است. درمورد ا?نکه مقصود ازصلوت وسط? چه نماز? است؟، بعض? گفته اند نماز صبح است چون وقت آن ب?ن الطلوع?ن و مشهود ملائکه شب و روز است لذا صلات وسط? نام?ده شده است.
وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّکَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ غُرُوبِها - طه 130
« قبل طلوع الشمس » ?عنى ب?ن الطلوع?ن، ?عن? از طلوع فجر تا طلوع خورش?د، و تسب?ح خدا که در ا?ن آ?ه آمده است با ذکر و نماز و قرآن درا?ن ساعات محقق م?شود.
وَ اسْتَغْفِرْ لِذَنْبِکَ وَ سَبِّح بِحَمْدِ رَبِّکَ بِالعَش?ّ وَ الإِبکار – غافر 55
از گناهت استغفار کن و تسب?ح خدا را بگو در زمان شب و زمان ابکار. در تفس?ر آمده است که مقصود از «الإبکار» ب?ن الطلوع?ن است.
أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوکِ الشَّمْسِ إِلى غَسَقِ اللَّ?ْلِ وَ قُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ کانَ مَشْهُوداً - اسراء 78
"دلوک الشمس" به معنا? زوال آفتاب و ظهر است، "غسق الل?ل" به معنا? ن?مه شب است و "قرآن الفجر" اشاره به نماز صبح است. لذا، ا?ن آ?ه شر?فه از اول ظهر تا نصف شب را شامل مىشود، و نمازهاى واجب ?وم?ه که در ا?ن قسمت از شبانه روز با?د خوانده شود چهار نماز است، ظهر و عصر و مغرب و عشاء؛ و با انضمام نماز صبح که جمله: "و قُرْآنَ الْفَجْرِ" دلالت بر آن دارد نمازهاى پنجگانه ?وم?ه کامل مىشود. (ترجمه الم?زان، ج 13، ص 241)
ب?ن الطلوع?ن از منظر روا?ات:
مَا عَجَّتِ الْأَرْضُ إِلَى رَبِّهَا عَزَّ وَ جَلَّ کَعَجِ?جِهَا مِنْ ثَلَاثٍ مِنْ دَدمٍ حَرَامٍ ?ُسْفَکُ عَلَ?ْهَا أَوِ اغْتِسَالٍ مِنْ زِنًى أَوِ النَّوْمِ عَلَ?ْهَا قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ (من لا?حضره الفق?ه- جلد4 - ص20)
زم?ن به سو? پروردگارش، فر?اد? مانند ا?ن سه فر?اد (از بعد شدت) بر نم? آورد: فر?اد از خون? که به ناحق بر رو? او م? ر?زد، آب غسل? که با عمل زنا واجب شده است، خواب? که پ?ش از طلوع خورش?د باشد.
عَنْ أَمِ?رِ الْمُؤْمِنِ?نَ عل?ه السلام: أَنَّ النَّوْمَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ صَلَاةِ الْعِشَاءِ ?ُورِثُ الْفَقْرَ وَ شَتَاتَ الْأَمْرِ (مستدرک الوسائل- جلد 5 - ص 110)
خواب پ?ش از طلوع خورش?د و ن?ز خواب قبل از نماز عشاء، باعث فقر و پر?شان? امور م? شود.
عَنْ عَلِ?ِّ بْنِ الْحُسَ?ْنِ ع فِ? حَدِ?ثٍ قَالَ لَا تَنَامَنَّ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ فَإِنِّ? أَکْرَهُهَا لَکَ إِنَّ اللَّهَ ?ُقَسِّمُ فِ? ذَلِکَ الْوَقْتِ أَرْزَاقَ الْعِبَادِ عَلَى أَ?ْدِ?نَا ?ُجْرِ?هَا (وسائلالش?عة - جلد6 - ص 498)
هرگز قبل از طلوع خورش?د نخواب که من آن را برا?ت خوب نم? دانم، ز?را خدواند در آن وقت، روز? بندگانش را به دست ما تقس?م م? کند.
و همچن?ن امام باقر (عل?ه السلام) در بخش? از مناظره خود با اسقف اعظم مس?ح? در خصوص زمان ب?ن الطلوع?ن ا?نگونه فرمود: آن ساعت از ساعات بهشت است، لذا در آن ساعت ب?ماران به هوش م?آ?ند و دردها ساکن م?شوند و کس? که شب را نخواب?ده در ا?ن ساعت به خواب م?رود و خداوند ا?ن ساعت را در دن?ا موجب علاقه کسان? که به آخرت رغبت دارند گردان?ده و از برا? عمل کنندگان آخرت دل?ل? واضح ساخته و برا? منکر?ن آخرت حجت? گردان?ده است.
. . .
اما همه ? ا?نها در نظر عاشق و در نگاه شاعر، م?شوند استعارات و کنا?ات و تشب?هات? که ذهن و قلب او را پرواز م? دهند در آسمان عالم خ?ال. «فجر» برا? ما «رأس الحس?ن» است و «طلوع فجر» برا? ما «طلوع رأس الحس?ن بر سر ن?زه». «آفتاب» برا? ما «پرچم انتقام» است و «طلوع آفتاب» برا? ما «اهتزار پرچم ?الثارات الحس?ن بر بام کعبه». «ب?ن الطلوع?ن» برا? ما «فاصله ? ب?ن ا?ن دو طلوع» است !! و بالاتر?ن «رزق» ما در ب?ن الطلوع?ن «گر?ه ? بر حس?ن» و «?ار? فرزند او در خونخواه? اش» و «اطاعت از نا?ب بر حق امام عصر عجل الله تعال? فرجه الشر?ف» است.
