وبلاگ شخصی محسن دوباشی

پاتوق نوآوری و پیشرفت ایران

رضاشاه نتونست فیس بوک تونست

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
محمد محسن دوباشی

آیا ما روانی هستیم؟

ساعت ده صبح دکتر به همراه مأمور آشپزخانه وارد اتاق بیماران می شود. ده تخت هم داخل اتاق است، دکتر می گوید: « به این چلوکباب بدهید با کره، به تخت کناری غذا ندهید، به او سوپ بدهید، به این شیر بدهید، به او کته ی بی نمک بدهید، به این آش بدهید، دیگری نان و کباب. » مریض ها همه یک جور به دکتر نگاه می کنند. حتی به کسی هم که می گوید غذا ندهید، او می فهمد که امروز عمل جراحی دارد و نباید غذا بخورد، چون می فهمد و می شناسد که دکتر خیرش را می خواهد، اعتراضی نمی کند.

حالا اگر بلند شود و بگوید که چرا به آن مریض چلوکباب بدهند و به من ندهند، دکتر می فهمد که این شخص روانی است. ما هم اگر به خدا بگوییم خدایا چرا به فلانی خانه ی دو هزار متری دادی و به من ندادی، ما هم روانی هستیم. ما هم قضا و قدر الهی را نشناختیم و نفهمیدیم. باید بفهمیم همانطور که مریض می فهمد و به دکتر اعتراض نمی کند، ما هم به خدا نباید اعتراض کنیم و هر چه به ما می دهد راضی باشیم.

 

( برگرفته از کتاب: مجموعه سلوک ابرار ۲ - طریق وصل ؛ مجموعه رهنمودهای اخلاقی حضرت آیت الله مجتهدی تهرانی )

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
محمد محسن دوباشی

علامت قلب سلیم

اگر بخواهیم چند روز ومرحله خیلی مهم در زندگی انسان برشماریم قطعا یکی از این مرحله ها، روز قیامت خواهد بود. روزی که بسیار روز هولناک و پر وحشتی است. روزی که مال و فرزندان به داد انسان نمی رسند و البته اگر کسی قلب سلیم داشته باشد آن روز در امان خواهد بود.
"یوم لاینفع مال و لابنون * إلا من أتی الله بقلب سلیم" شعراء، 88 ـ 89
 جالب است که امیر المومنین علیه السلام  در حدیثی علامتی و راهی برای داشتن قلب سلیم معرفی کرده اند. حضرت می فرمایند:
 لا یُسلَمُ لَکَ قَلبُکَ حَتّى تُحِبَّ لِلمُؤمِنینَ ما تُحِبُّ لِنَفسِکَ .
قلب تو سالم نمى شود مگر آن که براى مؤمنان همان چیزى را بپسندى که براى خود مى پسندى . میزان الحکمة : 16936 .
صد البته اگر فقط این یک نکته حل میشد خودبخود حسد در درون ما از بین میرفت، بخل از بین میرفت و دیگر غیبت و ظلم نمی کردیم، بد اخلاقی نمی کردیم و.......ا
وقتی برای مومنین بهترین ها را بخواهیم یعنی جهت قلبمان خدایی شده و این قلب سلیم شده.
امیدوارم خدای مهربان به همه ما قلب سلیم عنایت فرماید و روز قیامت همه اضطراب و نگرانی هایمان به طمانینه و آرامش تبدیل شود.
۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
محمد محسن دوباشی

تاثیر تکنولوژی بر آلودگی دانشگاه به روابط غیرهمجنس ها

خانوم ببخشید؛ جزوه تونو می دید؟! - 2؛



گروه اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»؛ قدیم ترها تنها محور ارتباطی افراد تلفن بود! مدتی بعد تلفن همراه هم دریچه ی جدیدی را برای ارتباط به ارمغان آورد .. حالا باگذشت بیش از یک دهه از ورود انواع تلفن همراه به بازار ، اینترنت و نرم افزار های شبکه های اجتماعی همچون وی چت ، واتس آپ ، وایبر ، لاین ، تانگو ... ارتباط میان انسان ها را بیشتر و راحت تر ساخته اند .

از سویی می توان گفت این راه های ارتباطی برای رفاه و آسایش جامعه ی دولت الکترونیک امروز راهکاری خوب و ارزشمند است .

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
محمد محسن دوباشی

خودت را نباز دختر؛ خبری نیست!

خانوم ببخشید؛ جزوه تونو می دید؟! - 1؛



 

خودت را نباز دختر؛ خبری نیست!

یکی از بزرگترین و پررنگ‌ترین مشکلاتی که این روزها دانشگاه‌ها را از نظر فرهنگی تهدید می‌کند، روابط دختر و پسر در دانشگاه است.

گروه اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»؛ یکی از بزرگترین و پررنگ ترین مشکلاتی که این روزها دانشگاه ها را از نظر فرهنگی تهدید می کند، روابط دختر و پسر در دانشگاه است. این روابط که با گذشت زمان و در سال های اخیر بیشتر و عمیق تر شده، برای فعالان فرهنگی دانشگاه ها، زنگ خطر جدی را به صدا درآورده است. این مسائل حاشیه ای، گاه آن قدر پررنگ و با اهمیت می شود که اصل حضور دانشجو در دانشگاه که همانا علم آموزیست را تحت تاثیر قرار می دهد.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
محمد محسن دوباشی

مناظره پیروزمند با سعید زیباکلام

مناظره «مدیریت تحول در علوم انسانی در ایران» با حضور سعید زیباکلام، دانشیار و استاد فلسفه دانشگاه تهران و حجت‌الاسلام علیرضا پیروزمند، دانشیار فرهنگستان علوم اسلامی قم شب گذشته (16 آبان) در برنامه زاویه از شبکه چهارم سیما پخش شد.

حجت‌الاسلام علیرضا پیروزمند در ابتدای بحث خود درباره مدیریت پذیر بودن یا نبودن دانش گفت: این مساله بازمی‌گردد به این که آیا پدیده‌های اجتماعی مدیریت پذیر است و علم هم قابلیت مدیریت دارد یا خیر؟ به اعتقاد من هر پدیده اجتماعی از جمله تولید علم مدیریت پذیر با لحاظ اقتضائات است. اگر اقتضائات یک حرکت انسانی باشد و در آن اختیارات انسان و پیش بینی ناپذیر بودن رفتار او را لحاظ کنیم می‌توانیم از مدیریت تحول علم صحبت کنیم، پس این مدیریت ساختمان سازی نیست که آن را نظیر علم مهندسی بررسی کنیم اگر جامعه قانون گریز است با تمهیداتی قانون گرا می‌شود -هرچند که این به هیچ وجه مطلق نیست- ولی به طور نسبی می‌توان نمودار رشد برای آن تعیین کرد.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
محمد محسن دوباشی

مناظره «امکان و امتناع علوم انسانی اسلامی»

آیت‌اللهی: اسلامی کردن علوم انسانی در ایران ایدئولوژیک نیست، علمی است/ ۳ مشکل اصلی علوم انسانی موجود

خبرگزاری تسنیم: حمیدرضا آیت‌اللهی در مناظره با صادق زیباکلام اظهار نظر او مبنی بر ایدئولوژیک بودن علوم انسانی را رد کرد و گفت: این تحول به وسیله دانشگاه‌هیان با یک رویکرد کاملا علمی انجام شده است.

مناظره حمیدرضا آیت‌اللهی و صادق زیباکلام با موضوع امکان و امتناع علوم انسانی اسلامی عصر امروز در سالن شهید بهشتی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.

حمیدرضا آیت‌اللهی استاد دانشگاه علامه طباطبایی و رئیس پژوهشگاه علوم انسانی در این مراسم با تاکید بر اینکه بررسی علوم انسانی اسلامی بر این جمع دانشجویی نیازمند یک رویکرد علمی است و من در اینجا بحث علمی ارائه می‌دهم، گفت: من با عنوان این جلسه یعنی امتناع و امکان علوم انسانی مخالفم و فکر می‌کنم ما باید درباره امکان و یا ضرورت علوم انسانی اسلامی صحبت کنیم. همچنین با بکار بردن علوم انسانی اسلامی موافق نیستم و به نظرم بهتر است به جای آن از عناوین علوم انسانی در بستر اسلام و یا علوم انسانی با رویکرد اسلامی استفاده کنیم. 

این پژوهشگر علوم انسانی اظهار کرد: ما باید فارغ از تجربه‌های موفق و یا ناموفق تاریخی در خصوص اسلامی کردن علوم انسانی درباره این مهم بحث کنیم که آیا اساسا علوم انسان اسلامی ممکن است و یا نه.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
محمد محسن دوباشی

مناظره امکان و امتناع علوم انسانی اسلامی

مناظره حمیدرضا آیت اللهی استاد گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی و رئیس پژوهشگاه مطالعات فرهنگی و علوم انسانی و صادق زیبا کلام مناظره ای در باب «علوم انسانی اسلامی» با موضوع «علم یا ایدئولوژی»

در این مناظره که در سالن شهیدبهشتی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، جمعی از دانشجویان، استادان و علاقه مندان حضور داشتند.

در ابتدای مناظره، آیت اللهی از این که این بحث در دانشگاه و در جمع دانشجویان و در فضایی بی طرفانه و بدون پیش فرض مطرح می شود، اظهار خوشحالی کرد و گفت: اصولاً با طرح این بحث در کنفرانس ها و همایش ها و رسانه ها و محافلی از این دست مخالفم، چون در چنین جمع هایی، بحث از ماهیت علمی خود فاصله می گیرد و به حاشیه کشیده می شود. 

در اینجا می خواهم بحث را به عنوان یک بحث علمی مطرح کنم، نه بحثی ایدئولوژیک که مثلاً برای کشور اهمیت دارد و غیره.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
محمد محسن دوباشی

رسالت دانشجو از نگاه شهید بهشتی

قبل از هر چیز باید ببینیم هویت دانشجو چیست؟

زیرا مگرنه این است که ما به خود آمده ایم وبه خود باز گشته ایم ومگر نه این است که فهمیده ایم همه خودمان کسی هستیم وهویت وشخصیتی داریم وآدمی هستیم و در این دنیا اگر ماخودمان آدمی هستیم برای مطالعه خودمان بهترین موضوع خودمان هستیم.نقش دانشجو را دراین سی  سال که من خودم از نزدیک می توانم ناظر و تحلیلگر جریان ها  باشم مورد توجه قرار بدهید ببینید دانشجو کیست؟

دانشجو به معنی عام در این سی سال که این برادرشما ناظر و تحلیلگر اوضاع بوده عبارت است از قشر آگاه وپیشتاز وپیشگام درخلاقیت های انقلابی در جامعه ما و رسالت دانشجوی امروز دراین است که همچنان به صورت عنصر اصلی انقلابی جامعه بماند.

بالاخره دانشگاه ها یا حوزه ها جاهایی هستند که خیلی چیزها را زودتر از دیگران خبر می شوند و می فهمند چون بالاخره بطور کلی بطور کلی آدمهای با اصرار تر و باهوش تر به طور نسبی به حوزه های علمی ودانشگاه ها می آیند و خود گروه اجتماعی آنها ارزشمند است.

دانشجویان باید همچنان به عنوان حاملان پیام انقلاب و تضمین کنندگان پویایی وتحرک انقلابی بمانند.رسالت دانشجو این است که همچنان پیشگام انقلاب باشد و پیشاهنگ حرکت باشد اما نه چنان که از توده ها جدا شود وبرای خودش به سویی رود ویک وقت پشت سرش نگاه کند ببیند که از توده ها تقریبا کسی نیست. این است کهدانشجو باید فرهنگ این انقلاب را روز به روز بهتر بشناسد و بهتر پاسداری کند.



دانشجو بریده ازعوام وعامه مردم هر قدر پر تحرک و پویا وپیشتاز باشد نمی تواند خود را خلاق و آفریننده یک انقلاب بیابد.خیلی از سالها دانشجویان عزیز در این دانشگاهها شهید شدند خون دادند رنج کشیدند شکنجه شدند زحمت کشیدند وقت مصرف کردند کتک خوردند تلاش شبانه روزی داشتند از درس گذشتند از دانشگاه اخراج شدند اما می رفت که همه این تلاش هایشان با همه اوج و ارجی که در جای خودش و در حد خودش است به صورت یک سلسله نمایش های قهرمانی در بیاید اما در شکل یک انقلاب همگانی قرار نگیرد می رفت که این طور باشد...

بنابراین رسالت دانشجو آن است که:

1-همچنان انقلابی پیشگام وپیشتاز بماند.

2-پاسداری شناخت فرهنگ انقلاب و جامعه را جزو اساسی ترین وظایف خودش قرار دهد .

3-دانشجو باید به صورت یک عضو بدرد خور جامعه خودش را بسازد ونه به صورت یک گروه درس خوانده تی تیش مامانی خود خواه از خود از خود راضی که توقعات خیلی زیادی هم دارد و یک مقدار معلومات هم که پیدا کرده و بعد از فراغت از تحصیل بیاید وخود را به جامعه تحمیل کند و سرباز شود بگوید آری مرا استخدام  بکنید و من لیسانسیه بیکارم و....  

دانشجو باید بکوشد ببیند جامعه چه می خواهدو چه نیازی دارد؟خودش را برای تامین نیازهای وایفای یکی از این نقشهای مورد نیاز جامعه آماده کند.

دانشجو درس می خواند که چکار کند؟برای اینکه عنصر مفیدی برای جامعه باشد یا درس می خواند که نمره بگیرد ؟اصولا دانشگاه باید شوق انگیز باشد هنوز هم دانشجوی ما درس می خواند که امتحان بدهد ونمره بگیرد.

وای به حال ما اگر بخواهد این شیوه ادامه داشته باشد.

4-دانشجو رسالتش در این است که در برابر درد های جامعه برای همیشه حساس بماند فقر ومحرومیت گود نشینان را در یابد ونه اینکه فارغ التحصیل که شد ویک شغلی که پیدا کرد هر قدر که شغلش بهتر می شود حساسیتش کمتر بشود.

این آن دردی است که ده ها سال به آن مبتلا بودیم چه می خواهید بکنید؟وای به روزی که تحصیل کرده های جامعه اعم از روحانی معلم دانشگاهی دبیر استاد واعظ امام جماعت مراجع تقلید نویسنده گوینده و...بی درد شوند وای بحال جامعه ای که گروه ممتازش تبدیل بشود به گروه بی درد.خوب از کی باید پیش بینی کنیم که به وادی بی دردان سرازیر نشویم؟از کی باید پیش بینی کنیم ؟ازکجا؟از همین دوره دانشجویی دوران دانشجویی تمرینی است و الگویی است ازفردای دانشجو، دانشجوی بی تفاوت فارغ ا لتحصیل بی تفاوت است...این دانشجوست که باید در برنامه خودسازی پیش بینی کند که چه جور خودش را بسازد که فردا به خیل بیدردان نپیوندد بلکه روز به روز دردمندتر بماند.

اگر دانشجو امروز خودش را طوری  ساخت که فردا به صورت یک عنصر پر توقع امتیاز طلب در نیاید و به درون توده ها برود فردایش از امروز برای حساس ماندن و دردها را لمس کردن مناسب تر است.

جامعه ما همین را می خواهد جامعه ما می خواهد این تحصیلکرده ها وقتی می آیند بیرون بدرد مردم برسند با درد اینها آشنا ومانوس باشند وبرای رفع محرومیت آنان کوشش کنند. غیرازاین باشد ویرانگری است نه آباد کردن هدر دادن است نه پروریدن کشتن است نه زنده کردن (کشتن استعدادها ونیروها)... 

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
محمد محسن دوباشی

جامعه‌شناسی امنیت ملی: مطالعه موردی جمهوری اسلامی ایران

چکیده هدف مقاله حاضر، تحلیل و تخمین بنیادهای اجتماعی امنیت ملی است. نگارنده بر آن است که دولت‌ها به صورت متعارف می‌توانند چهار نقش ایفا کنند که عبارتند از: رفع تعارض، نمایندگی جامعه، مصلحت‌اندیشی، بازآفرینی انسان و جامعه‌ای طراز نوین. از بین این چهار کارکرد، دومین و سومین آن در تحلیل دولت در جهان سوم مناسب به نظر می‌رسد. این گونه‌های مختلف رفتاری مستلزم آن است که امنیت ملی در جهان سوم را نه حاصل ساختار قدرت بین‌المللی و یا ساخته رژیم خودکامه بلکه برآمده از صورت‌بندی خاصی بدانیم که به طور تاریخی و اجتماعی تداوم یافته‌اند. بر این اساس، مقاله حاضر در صدد است امنیت ملی را متغییری وابسته به فرآیندها و مناسبات اجتماعی قلمداد نماید. چنین استدلالی، برآمده از این فرض است که در عین افزایش آسیب‌پذیری دولت، بر حوزه قدرت شهروندان نیز افزوده شده و این معادله، تحلیل نوین و جامع از امنیت ملی را می‌طلبد که در تعابیر اخیر به توانمندی جامعه و کارآمدی و مشروعیت دولت در تقلیل آسیب‌های داخلی و تهدیدات خارجی ترجمه می‌شود و نه فقط به اقتدار بلامعارض دولت.


۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
محمد محسن دوباشی

حاج سعید قاسمی، سرداری برای جنگی که هست

وشته محمد صادق شهبازی وبلاگ قیام لله

خلاصه‌ی کلام این که پدیده ای به نام حاج سعید قاسمی رزمنده ی امروز است که آن جایی که انقلاب نیاز دارد مستقیماً وارد می‌شود و نه تنها خودش که بخش زیادی از نسل سوم را با فضای انگیزشی همراه می‌کند. و سعی می کند تا حماسه‌ی دیروز را در جنگ‌های امروز و فردای انقلاب ادامه دهد.

بسم الله الرحمن الرحیم

چندی پیش، بعد از سال‌ها، حضور دوباره‌ در جلسه‌ای که حاج سعید قاسمی سخنرانش بود، اهمیت بازخوانی شخصیتی به نام سعید قاسمی را برای انقلاب در ذهنم پررنگ کرد، لذا از میانه‌ی سخنرانی تلاش شد، به سعید قاسمی نه از منظر یک مخاطب که یک تحلیل گر نگاه شود.

۲ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
محمد محسن دوباشی

حجت الاسلام قرائتی: با تفکیک جنسیتی، میلیون‌ها گناه کم می‌شود

رئیس ستاد اقامه نماز کشور خطاب به روسای دانشگاه ها، گفت: فضایی ایجاد کنید که ازدواج دانشجویی آسان و ازدواج موقت راه اندازی شود و گرنه حرام رخ می‌دهد.

حجت الاسلام محسن قرائتی در دومین نشست روستای دانشگاه های سراسر کشور که صبح امروز دردانشگاه شهید بهشتی برگزارشد، گفت: در دانشگاه ها فضایی ایجاد کنید که دخترها و پسرها از هم جدا شوند با این جداسازی چندین میلیون گناه کم می شود.

وی در ادامه به بحث قرآن در دانشگاه ها اشاره کرد و گفت: قرآن تازه وارد دانشگاه های ما شده است و درمقطع دبیرستان دروس عربی طوری ارائه نمی شود که یک دانش آموز بعد از اینکه دیپلم گرفت، بتواند قرآن خواند.

رئیس ستاد اقامه نماز کشور ادامه داد: در دانشگاه ها اصلا به بحث نماز پرداخته نمی شود آنقدر تلاش کردیم تا بحث نماز در دانشگاه ها نهادینه شد.

وی ادامه داد: معارف در دانشگاه ها دانشجویان را باسواد می کند اما متدین نمی سازد.

وی به ظرفیت هایی که در دانشگاه ها وجود دارد ولی از آنها درست استفاده نمی شود، اشاره کرد و خطاب به روسای دانشگاه ها گفت: اکنون در دانشگاه ها حدود ۴۰۰ هزار دانشجو تحصیل می کنند که پدرآنها یا شهید است یا جانباز که می توان از ظرفیت این دانشجویان استفاده کرد همچنین ما دانشجویانی داریم که پدر آنها روحانی است و می توان از ظرفیت آنها نیز استفاده کرد.

قرائتی در بخش دیگری از صحبت هایش به احیای نهج البلاغه و تفسیر در داخل دانشگاه اشاره کرد و گفت: تفسیر و نهج البلاغه باید احیا و حداقل در هر دانشگاه باید یک جلسه تفسیر برگزار شود.

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
محمد محسن دوباشی

آیت الله جوادی آملی: حداقل دینداری در دانشگاه‌ها جداسازی دختران و پسران است

یت‌الله جوادی‌آملی از مراجع عظام تقلید در دیدار با فرهاد دانشجو رئیس دانشگاه آزاد اسلامی و حسین شریعتمداری مدیرمسئول روزنامه کیهان که در حاشیه مراسم افتتاح پروژه‌های واحد دماوند و بعد از اقامه نماز ظهر و عصر صورت گرفت، با بیان اینکه دانشگاهی می‌تواند کشور را اداره کند که اسلامی باشد، گفت: معنای اسلامی بودن این نیست که دانشگاه تنها مسجد داشته باشد، حرف اول در دانشگاه دانش است و باید دانش را اسلامی کرد.

وی به بحث جداسازی دختران و پسران در دانشگاه اشاره کرد و تاکید کرد: پیامبر(ص) فرمودند نگاه به نامحرم تیر است بنابراین کف و حداقل دینداری دانشگاه‌ها این است که دختران و پسران کنار هم نباشند.

این مرجع تقلید اظهار داشت: استادی که با وضو وارد کلاس درس می‌شود و با مطالعه تدریس می‌کند یک عمل اسلامی انجام می‌دهد و دانشجویی که با طهارت به دانشگاه می‌رود یک عمل اسلامی انجام می‌دهد و نه یک علم اسلامی.

جوادی آملی افزود: برخی‌ها علم اسلامی را قبول ندارند و می‌گویند علم باید سکولار باشد این در حالی است که متون درسی باید اسلامی شود و راه اسلامی شدن دانشگاه‌ها دین است که دانش را مفسر فعل خدا بدانیم.

منبع: خبرگزاری فارس

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
محمد محسن دوباشی

سواد رسانه‌ای چیست؟

"سواد رسانه‌ای" (Media Literacy) در یک تعریف بسیار کلی عبارت است از یک نوع درک متکی بر مهارت که  براساس آن می‌توان انواع رسانه‌ها و انواع تولیدات آن‌ها را شناخت و از یکدیگر تفکیک و شناسایی کرد.
این درک به چه کاری می‌آید؟ به زبان  ساده، سواد رسانه‌ای مثل یک رژیم غذایی است که  هوشمندانه مراقب است که چه موادی مناسب هستند و چه موادی مضر؛ چه چیزی را باید مصرف کرد و چه چیزی را نه و یا این‌که میزان مصرف هر ماده بر چه مبنایی باید استوار باشد. سواد رسانه‌ای می‌تواند به مخاطبان رسانه‌ها بیاموزد که از حالت انفعالی و مصرفی خارج شده و به معادله متقابل و فعالانه‌ای وارد شوند که در نهایت به نفع خود آنان باشد. به دیگر سخن، سواد رسانه‌ای کمک می‌کند تا از سفره‌ی رسانه‌ها به گونه‌ای هوشمندانه و مفید بهره‌مند شویم.

۲ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
محمد محسن دوباشی

حسن روحانی در ماجرای مک فارلین چه نقشی داشت؟

از دیدار روز جمعه محمد جواد ظریف و جان کری –وزرای خارجه ایران و آمریکا- در نیویورک به عنوان اولین دیدار رسمی مقامات دو کشور یاد می‎شود اما دیداری نیز در سال 1365 در تهران رخ داد که افشای آن جنجالی به پا کرد که به "ایران گِیت" یا "ایران-کنترا" معرف شد. شاید جالب باشد که بدانید این دیدار میان رابرت مک فارلین و حسن روحانی در هتل استقلال بوده است!

 

در حالی که هیات آمریکایی سرسختانه به دنبال آزادی گروگان‎های آمریکایی در لبنان بودند، روحانی نیز در مقابل، خواستار فروش موشک‎ها و سامانه‏های تسلیحاتی توسط آمریکا به ایران بود. اما بنا به سایت فارین پالیسی، آمریکایی‎ها که متشکل از اعضای ارشد شورای امنیت ملی NSC این کشور بودند، در پشت این قضیه "به دنبال یک هدف ثانوی و بسیار بلندپروازانه‎تری بودند: دستیابی به یک اتحاد سیاسی جدی به رهبران میانه‎رو ایرانی –از جمله روحانی و روسایش ]هاشمی رفسنجانی[- که کشور را اداره می‎کنند، است.

 

 حضار آمریکایی، وی را به عنوان "مذاکره کننده‏ای زیرک که آمادگی هدایت کردن ماجرا به عصر جدیدی از گشایش را دارد" به خاطر می‎آورند. آنها همچنین می‎گویند وی نگذاشته بحث به سمت آن هدف ثانوی سوق پیدا کند.


روحانی در آن زمان می‎دانست که نمایش تلویزیونیِ آزادی گروگان‎ها برای رونالد ریگان –رئیس جمهوری وقت آمریکا- از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بود.

 

اولیور نورث –ناخدای دوم نیروی دریایی و عضو هیات آمریکایی- از روحانی نقل می کند: "با حل این مشکل، ما شما را در کاخ سفید قدرتمندتر می‎کنیم. همان طوری که قول داده‎ایم، هر تلاشی که لازم باشد انجام خواهیم داد."

 

اما شرایط به همان آسانی پیش نرفت. همان طور که از خاطرات آقای هاشمی رفسنجانی مشخص است، مذاکرات حدود یک سال به طول انجامید و به دلیل آنچه آمریکایی‏ها "بازگرداندنِ مذاکرات بصورت مداوم به بحث سلاح توسط یک گروه کارمندان رده پایین دولت" پیش نمی‎رفت. آمریکایی‎ها وعده می‎دادند که هواپیمایی مملو از قطعات موشک را 10 ساعت پس از آزادی گروگان‎ها به تهران خواهد فرستاد. اما ایرانیان خواستار دریافت موشک‎ها در ابتدا بودند. برای حل این بن‎بست قرار شده بود در ابتدا دو گروگان آزاد شوند و پس از مذاکرات بیشتر، تلاش برای آزادی دو گروگان دیگر خواهند کرد.

 

روحانی به آمریکایی‎ها گفته بود: "با توجه به شرایط روابط فیمابین، کار فوق‎العاده‎ای کردید که به اینجا آمدید." وی باور داشته دو طرف می‎توانند همکاری داشته باشند ولی انتظار سرعت نباید داشت و افزوده بود: "جای تعجب خواهد داشت اگر مشکلات کوچک بر سر راه ایجاد نشود. یک ضرب المثل فارسی داریم: صبر کلید پیروزی است- این دو با هم برادرند. بدون صبر، به هیچ چیزی نمی‌رسیم. سیاستمداران باید این را درک کنند."

 

اما تاکید بر روی بحث سلاح باعث ناامیدی آمریکایی‎ها شده بود. نورث تمام مسائل مربوط به لجستیک را برای جلسه تدارک دیده بود و مسئول فروش سلاح بود. اما مباحث کلان‎تر توسط "رابرت باد مک فارلین" -مشاور سابق امنیت ملی ریگان- هدایت می‎شد.

 

روز قبل، مذاکرات توسط مسئولین درجه پایین‎تر انجام شده بود و جلسه به نتیجه‎ای نرسیده بود. آن‏ها حتی برای استقبال نیز با یک ساعت تاخیر به فرودگاه آمده بودند. آمریکایی‎ها در گزارش خود آورده‏اند که رفتار میزبانان بسیار متغییر بوده است: "گاهی میهمان‎نواز بوده‎اند و گاهی همراه با پارانویا"

 

مک‎ فارلین در گزارشی که آن شب برای جان پویندکستر –مشاور امنیت ملی- نوشته بود از این مساله شکایت کرده بود و راه حل مساله را مذاکره با مقامات مهم‎تر دانست.

 

هاشمی رفسنجانی نیز در خاطرات خرداد ماه 1365 به گزارش دکتر هادی درباره مشکلات پیش آمده استناد شده است.

آمریکایی‎ها مدعی هستند روحانی به آنها گفته است: "روابط مان تاریک است. بسیار بد است. شاید دوست نداشته باشید بشنوید ولی صراحتاً باید به شما بگویم. ایرانی‎ها، افراد تُندی هستند." وی هشدار داد که مراقب باشند: "به عنوان یک دولت، نمی‎خواهیم فردا سرنگون شویم. می‎خواهیم بر سر قدرت بمانیم و مشکلات فیمابین را حل کنیم." وی به آمریکایی‎ها یادآوری می‎کند که بسیاری از هم‎میهنانش آمریکا را "شیطان بزرگ" می‎دانند. 
 
مک فارلین در سال 1986 می‎نویسد: "اما از تمایلِ ]روحانی[... صحبت‎ها، مصمم بودن، و بیانِ آگاهانه‎ی راه ممکن برای روابط همراه با همکاری پایدار، اعتقاد دارم بالاخره یک مقام ایرانی مناسب را یافته‎ایم، و این خوب است." 
 
در این جا بود که آمریکایی‎ها، شوروی را به عنوان دشمن مشترک دو کشور معرفی کرده بودند و تیچر خلاصه‌ای از تهدیدات نظامی شوروی را علیه ایران به روحانی معرف کرده بود. 
 
آمریکایی‎ها مدعی هستند روحانی از اطلاعات تاکتیکی درباره نیروهای شوروی ابراز رضایت کرده بود و خواستار دریافت سلاح بیشتر از آمریکا برای مقابله با تهدیدات نظامی علیه کشور خود شده بود. 
 
روحانی گفته بود: "عذر می ‎خواهم که این قدر تند صحبت می‎کنم. اما باید صریح و صاف و ساده باشم تا بر اختلافات فائق آییم... خوشحالم که بر حاکمیت مستقل ایران باور دارید. امیدواریم تمام حرکات آمریکا به سمت حمایت از این گفتگو باشد. اما حس می‎کنیم تمام دنیا به دنبال تضعیف‎مان است. ما خطر روسیه را بیشتر از شما می‏دانیم. شما تهدید را به کمک تکنولوژی جدید ملاحظه می‏کنید. ما آن را حس می‏‎کنیم، لمس می‎کنیم، می‎بینیم. خوابیدن کنار یک فیلی که زخمی کرده‏اید، آسان نیست." 
 
فارین پالیسی در تحلیل رفتار وی‎ می‎نویسد: "علی رغم تمام فاصله دو طرف، اما روحانی به دنبال راه‎هایی برای نزدیک کردن بود. وی مدعی شد که به فشار برای آزادی گروگان‎ها در لبنان ادامه داده است. این آنچه آمریکایی‎ها می‎خواستند بود و نمی‎خواستند این ضرب آهنگ دیپلماتیک را از دست بدهند." 
 
نورث از مک فارلین خواسته بود تا مذاکرات رو در رو با رئیس مجلس، نخست وزیر و رئیس جمهور صورت گیرد. روحانی در پاسخ گفته بود هنوز برای چنین اقدامی زود است. 
 
نورث پرسیده بود آیا انجام یک دیدار خصوصی میان آنها و مک فارلین ممکن است؟ 
 
روحانی گفته بود این مساله را منتقل خواهد کرد. پس از انجام معامله "نیاز به گام‏های مثبتی بیشتری خواهد بود" و افزوده بود: "باید مردم را برای چنین تغییری آماده کنیم. گام به گام. باید کشور را آماده کنیم. دیدار میان رهبران آمریکا و ایران در چهارچوب فوق انجام خواهد شد. اگر شما درباره حل مشکل جدی هستید، مطمئنم چنین سفرهای رسمی و دیدارهای سطح بالا رخ خواهند داد." 
 
اما چنین رویدادی هیچ گاه رخ نداد. هاشمی رفسنجانی در خاطرات روز 4 خرداد 1365 آورده است: "قرار شد هدیه را نپذیریم و ملاقات ندهیم و مذاکره را در سطح دکتر هادی و دکتر روحانی و مهدی‌نژاد مخفی نگه داریم و [مذاکرات] محدود به مساله گروگان‌های آمریکایی در لبنان و دادن قطعات هاک و چند قلم دیگر اسلحه [باشد]." 
 
مک فارلین روز بعد، خصوصی با روحانی صحبت کرد. وی در گزارش خود به مشاور امنیت ملی وقت نوشت: "در مجموع جلسه مفیدی بود. مشخص کردم درباره ایران به دنبال روابطی مبتنی بر احترام متاقبل بر حق حاکمیت، تمامیت ارضی و استقلال برای طرف مقابل هستیم." 
 
اما ایران درخواست‎های جدیدی از جمله خروج کامل نیروهای صهیونیست از بلندی‎های جولان و جنوب لبنان را مطرح کرد. اما مک فارلین خواستار آزادی بدون قید و شرط گروگان‎ها بود.             
 
همان شب، روحانی مجددا به طور خصوصی با مک فارلین دیدار کرد که مذاکرات به بن بست متنهی شد. 
 
روحانی روز بعد بازگشت. مک فارلین به وی گفت: "شما به توافق پایبند نیستید. ترک می‎کنیم." 
 
آمریکایی‎ها به سمت فرودگاه حرکت کردند. هنگامی که در حال سوار شدن به هواپیمای بودند یکی از مقامات ایرانی از وی پرسیده بود "چرا می‎روید؟" 
 
مک فارلین پاسخ داده بود ایرانیان به تعهدات خود پایبند نبوده‎اند: "این بی اعتمادی مدت‎ها ادامه خواهد داشت. فرصت مهمی اینجا از دست رفت."

۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰
محمد محسن دوباشی